V. Czy zakup „kontrowersyjnej” broni u legalnego dystrybutora może zwolnić kupującego z odpowiedzialności karnej?
Colt Cattleman jest obecnie sprzedawany bez pozwolenia w wielu ogólnopolskich sklepach. Czy potwierdza to jego legalność jako broni palnej, na której posiadanie nie jest wymagane pozwolenie? Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą powinien dokładać szczególnej staranności i profesjonalizmu w zakresie sprzedaży kontrahentom towarów. Nic więc dziwnego, że przeciętny konsument może uznać, że skoro sklep z bronią o ugruntowanej pozycji na rynku proponuje mu zakup broni bez pozwolenia, broń ta musi być legalna. Czy jednak tak jest? Nie zawsze!
Warto przypomnieć sytuację sprzed kilku lat, kiedy kilku kluczowych dystrybutorów narzędzi do samoobrony, sprzedawało rewolwery takie jak Zoraki K-10 czy Major Eagle, które strzelały kulami gumowymi zasilanymi tzw. amunicją hukową. Produkty te były bardzo mocno promowane, jednak w pewnym momencie organy ścigania zaczęły wszczynać przeciwko posiadaczom postępowania przygotowawcze, w przedmiocie popełnienia przez te osoby czynu zabronionego polegającego na posiadaniu broni palnej bez wymaganego zezwolenia.
W dniu 22 marca 2013 roku Biuro Prewencji Komendy Głównej Policji jednoznacznie wskazało, że zgodnie z polskim prawem na posiadanie broni strzelającej kulami gumowymi, zasilanej nabojami hukowymi, wymagane jest pozwolenie na broń.
Sklepy, które sprzedawały te produkty, nadal funkcjonują na rynku jednak ci, którzy broń zakupili, spotkali się z poważnymi konsekwencjami. W tym miejscu warto przytoczyć, chociażby wyrok Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 9 czerwca 2022 roku, sygn. akt III K 982/21, w którym posiadacz rewolweru Major Eagle, został uznany za winnego popełnienia czynu zabronionego określonego w art. 263 § 2 KK.
W innej sprawie, prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Gorlicach, także uznał posiadacza rewolweru Zoraki, strzelającego kulami gumowymi, za winnego popełnienia przestępstwa nielegalnego posiadania broni. Na uniewinnienie oskarżonego nie wpłynęły nawet ustalenia Sądu, iż skazany podczas nabywania rewolweru był zapewniany przez sprzedającego, że tego typu broń jest legalna. Warto podkreślić, że w tej sprawie sprzedawca był do tego stopnia przekonujący, że wydał kupującemu stworzoną przez siebie legitymację posiadacza rewolweru, która na gruncie prawa nie miała żadnego znaczenia.
VI. Podsumowanie
Przeglądając orzecznictwo dotyczące posiadania broni i amunicji nie znalazłem spraw, które jednoznacznie wskazywałby czy Colt Cattleman spełnia warunki określone w art. 11 pkt 10 UoBiA. Obecnie pomimo ogromnej popularności tego modelu broni organy ścigania nie podejmują działań, które miałby dążyć do rozstrzygnięcia tej problematyki, w drodze procesu karnego, pytanie jednak, czy nie zmieni się to w przyszłości? W mojej ocenie w obliczu powyższej analizy istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że posiadanie Colta Cattelmana może stać się podstawą od przedstawienia zarzutów popełnienia czynu zabronionego z art. 263 § 2 KK.
Powyższa opinia nie oznacza, że jestem przeciwnikiem Colta Cattlemana czy też źle życzę jego posiadaczom, jednak jako prawnik staram się przedstawić sprawę w sposób rzetelny, a klienci sklepów z bronią palną sami podejmą decyzję czy chcą podjąć przedstawione ryzyko. Jeżeli masz do mnie jakieś pytania, napisz do mnie kontakt@perspektywaprawa.pl. Więcej na temat prawa broni i amunicji znajdziesz tutaj.
autor:
Tymoteusz Przeperski
prawnik, twórca bloga PerspektywaPrawa
więcej o mnie znajdziesz tutaj.
IV. Odpowiedzialność karna
Ustawodawca wskazuje w art. 9 UoBiA, iż poza wyjątkami określonymi w art. 11 UoBiA na posiadanie broni palnej wymagane jest pozwolenie. Jeżeli więc sąd w konkretnej sprawie podzieli prezentowane przeze mnie stanowisko, iż Colt Cattleman nie spełnia warunków repliki broni palnej rozdzielnego ładzowania wytworzonej przed 1885 rokiem, osoba posiadająca taką broń może zostać uznana za winną popełnienia czynu zabronionego z art. 263 § 2 KK, tj. nielegalnego posiadania broni palnej, za którego popełnienie grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Więcej na temat nielegalnego posiadania broni przeczytasz w artykule Jakie kary orzekają sądy za nielegalne posiadanie broni palnej?
III. Oryginały Colta Cattlemana oparte na systemie rozdzielnego ładowania?
W internecie pojawia się wiele opinii, iż istniały wersje Colta Cattlemana wytworzone przed 1885 rokiem, które były bronią rozdzielnego ładowania. Starałem się znaleźć wiarygodne źródła informacji dotyczące produkcji Colta Single Action w wersji rozdzielnego ładowania przed 1885 rokiem. Jednakże nawet pomimo podjęcia próby kontaktu z Colt's Manufacturing LLC, nie udało mi się potwierdzić informacji, iż taka broń była seryjnie produkowana.
Oczywiście mogły istnieć jakieś mniejsze manufaktury wytwarzające tego typu broń, jednakże w przypadku ewentualnego postępowania karnego wszczętego na podstawie oceny, iż czarnoprochowy Cattleman nie spełnia wymogów określonych w art. 11 pkt 10 UoBiA, to na obronie spoczywałby obowiązek bezspornego wykazania istnienia tego typu broni.
Nie bez znaczenia pozostaje także fakt, iż Colt Cattleman jest wzorowany oryginalnej produkcji fabryki Samuela Colta. Tak więc nawet gdyby znaleźć źródła udowadniające, że przed 1885 rokiem produkowano broń rozdzielnego ładowani wzorowana na Colt Single Action, mogłoby się okazać, że broń ta tak daleko różniła się od oryginalnego Colta, że Cattlemana nie można uznać za jej replikę.
Z trudno dostępnymi źródłami wiedzy istnieje kilka problemów. Po pierwsze sąd rozpoznający ewentualną sprawę musi uznać dane źródło i zawarte w nim informacje za wiarygodne. Z drugiej strony źródła dotyczące ewentualnego czarnoprochowego modelu Colta Single Action, aby móc w sposób bezsporny służyć za dowód legalności Cattlemana, musiałyby być na tyle dokładnie, aby biegły mógł porównać historyczne rozwiązania techniczne z tymi zastosowanymi we współczesnej replice.
Nie jestem historykiem, dlatego nie potrafię jednoznacznie rozstrzygnąć, czy istniały wersje Colta Single Action oparte na systemie rozdzielnego ładowania. Jeżeli jednak tak było, w mojej ocenie warto, aby sprzedawcy Colta Cattlemana w trosce o dobro swoich klientów udostępnili rozstrzygające tą kwestię dokumenty źródłowe.
I. Dlaczego Colt Cattleman budzi kontrowersje?
Ustawa o broni i amunicji w art. 11 pkt 10 wskazuje, iż pozwolenia na broń nie wymaga się w przypadku posiadania broni palnej rozdzielnego ładowania, wytworzonej przed rokiem 1885 oraz replik tej broni. Oba warunki muszą zostać spełnione w sposób łączny, co oznacza, że pierwowzór broni powinien być stworzony jako broń czarnoprochowa. Colt Single Action, będący pierwowzorem Cattlemana został stworzony w 1872 roku, jednak był konstrukcją zasilaną amunicją scaloną, w związku z powyższym nie można kupić go w Polsce bez pozwolenia.
Sprzedawcy mający w swojej ofercie Colta Cattlemana, przekonują jednak, że on sam w przeciwieństwie do swojego pierwowzoru jest w Polsce legalny bez pozwolenia na posiadanie broni palnej. Swoje stanowisko sklepy z bronią argumentują w dwojaki sposób:
-
Cattelaman jest repliką Colta Single Action, jednak nie strzela on amunicją scaloną, w związku z tym jest dopuszczalny jako replika broni wytworzonej przed 1885 rokiem
-
Historycznie istniały wersje Colta Single Action rozdzielnego ładowania
W dalszej części artykułu odniosę się do obu tych tych stanowisk.
II. Colt Cattlemn, jako zmodyfikowana replika broni na amunicję scaloną
Broń dostępna w Polsce bez pozwolenia na podstawie art. 11 pkt 10 UoBiA musi spełnić łącznie dwa warunki, tj. broń (lub jej pierwowzór) musi być wytworzona przed 1885 rokiem oraz być bronią rozdzielnego ładowania. Colt Single Action, będący pierwowzorem Cattlemana został wytworzony przed 1885 roku, jednak nie spełnia warunku rozdzielnego ładowania.
Zarówno zdobywcy dzikiego zachodu, jak i współcześni strzelcy przystosowują swoją broń do swoich własnych preferencji. Z drugiej strony daleko idące modyfikacje broni często prowadziły do powstawania jej nowych modelów. W związku z powyższym w mojej ocenie, aby określić czy legalne jest posiadanie Cattlemana bez pozwolenia, należy odpowiedzieć na pytanie, czy przystosowanie Colta Single Action do strzelania amunicją rozdzielnego ładowania sprawia, że przestaje on być repliką oryginału?
Na gruncie przepisów prawa nie istnieje pojęcie repliki, jednakże ratio legis przepisów art. 11 pkt 10 UoBiA wskazuje, iż ustawodawcy chodzi w tym przepisie o broń, która nosi cechy tożsame do oryginału wytworzonego przed 1885 rokiem. Aby spróbować dokładnie określić, czym jest replika, możemy odwołać się do pojęcia naśladownictwa gotowego produktu określonego w art. 13 Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Naśladownictwo zostało zdefiniowane w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 lutego 2008 roku, sygn. akt V ACa 256/07, który wskazał, iż naśladowany produkt może różnić się od oryginału, jednak stopień prawdopodobieństwa musi być tak wysoki, że uważny klient nie jest w stanie ich rozróżnić.
Odnosząc powyższy wyrok do przedmiotowego zagadnienia, możemy wnioskować, że za replikę broni wytworzonej przed 1885 rokiem uznanamy broń, która (nie uwzględniając stopnia zużycia pod wpływem czasu) byłaby trudna do odróżnienia od oryginału. Ustawodawca w art. 5 UoBiA wskazał na tzw. istotne cechy broni palnej, w świetle przytoczonych powyżej regulacji prawnych, w mojej ocenie należy uznać, że zmiana istotnych cech broni palnej określonych w tym przepisie, będzie wykluczała naśladownictwo a tym samym fakt, iż dana broń jest repliką pierwowzoru. W art. 5 UoBiA ustawodawca jednoznacznie wskazał, iż do istotnych części broni należy między innymi bęben nabojowy.
Cattleman z powodu konieczności dostosowania do kapiszonów, ma zmieniony względem Colta Single Action właśnie bęben nabojowy. Warunek z art. 11 pkt 10 UoBiA odnosi się do daty powstania pierwowzoru broni, a nie technologicznych zasad jej działania. W związku z powyższym nawet jeżeli broń wytworzona po 1885 roku będzie mniej zaawansowana technologicznie od broni spełniającej warunki broni „bez zezwolenia”, na jej posiadanie będzie wymagane posiadania pozwolenia na broń. W związku z tym uważam, że wsteczna konwersja bębna nabojowego Colta Single Action, jako modyfikacja części istotnej broni, powoduje, że w przypadku Cattlemana nie możemy mówić o replice tej broni a co najwyżej o broni nim inspirowanej.
Warto zaznaczyć także, że ustawodawca, wprowadzając do systemu prawa art. 11 pkt 10 UoBiA miał wiedzę na temat faktu, iż historycznie istniały modele broni na amunicję scaloną stworzone przed 1885 rokiem (vide. C. Kąkol [w:] Ustawa o broni i amunicji. Komentarz, Warszawa 2021, art. 11). Ratio legis przepisów wskazuje więc, że model broni który dostępny jest bez pozwolenia, „wyjściowo” ma być dostosowany do spełnienia obu warunków, a nie spełniać jeden warunek, aby następnie w drodze modyfikacji być przystosowanym do spełnienia drugiego warunku.
Podkreślam, że warunek z art. 11 pkt 10 UoBiA odnosi się do daty powstania pierwowzoru broni, a nie technologicznych zasad jej działania. W związku z powyższym nawet jeżeli broń wytworzona po 1885 roku będzie mniej zaawansowana technologicznie od broni spełniającej warunki broni „bez zezwolenia”, na jej posiadanie będzie wymagane posiadania pozwolenia na broń.
Colt Cattleman – legalny bez pozwolenia?
Po napisaniu artykułu Broń palna bez zezwolenia - czarnoprochowce okiem prawnika, jeden z czytelników zadał mi pytanie, czy repliki tzw. Colta Cattelmana, można w Polsce legalnie nabyć bez pozwolenia na posiadanie broni palnej? Colt Cattleman jest to czarnoprochowa replika Colta Single Action przystosowana do strzelania amunicą rozdzielnego ładowania. W środowisku strzelców czarnoprochowych pojawiły się pytania czy broń ta spełnia warunki bez pozwoleniowej broni czarnoprochowej, o której mowa w art. 11 pkt 10 Ustawy o broni i amunicji.
Tego typu dywagacje uważam za bardzo pozytywne, gdyż organy państwowe często kontrolują produkty dostępne na rynku dopiero po pewnym czasie od ich wprowadzenia, a jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 kwietnia 2016 roku, sygn. akt III KK 135/16 „zakup przedmiotu mającego cechy broni nawet od przedsiębiorcy, który zawodowo zajmuje się sprzedażą tego rodzaju towarów, nie zwalnia kupującego od upewnienia się, czy kupowany przedmiot rzeczywiście spełnia kryteria broni, do której posiadania nie jest potrzebne zezwolenie”. W związku z tym przed zakupem jakiegokolwiek modelu broni czarnoprochowej warto zweryfikować czy zgodnie z obowiązującym w Polce prawem, na jego posiadanie nie jest wymagane pozwolenie. Kwestię tego czy można nabyć bez pozwolenia Colta Cattleman rozważymy w tym artykule.
Spis treści:
I. Dlaczego Colt Cattleman budzi kontrowersje?
II. Colt Cattleman, jako zmodyfikowana replika broni na amunicję scaloną
III. Oryginały Colta Cattlemana oparte na systemie rozdzielnego ładowania?
PerspektywaPrawa
Twoje prawa, nasza pasja
Perspektywa Prawa
blog autorstwa
Tymoteusza Przeperskiego
Copyright © 2024 Tymoteusz Przeperski